W Polsce tornada są potocznie określane jako trąby powietrzne. Wiadomo, że średnie zniszczenia dokonane przez tornada w Polsce są mniejsze niż w USA. Mimo to podstawowe procesy cyklu rozwoju (cyrkulacji powietrza) prowadzące do powstawania tornad w obu krajach są podobne.
Tornado o sile F5 USA
Dlatego tornada i trąby powietrzne to te same zjawiska atmosferyczne. Dotychczas średnio na całym obszarze Polski występuje około 4 trąby powietrzne rocznie. W ostatnich kilku latach obserwuje się silniejsze i bardziej niszczycielskie przypadki trąb powietrznych oraz pojawianie się trąb wodnych, co bywa tłumaczone zmianami klimatu. 20 lipca 2007w kraju wystąpiła seria trąb powietrznych. W gminie Kłomnice przeszło tornado, którego siła mogła wynosić F3 w skali Fujity.
15 sierpnia 2008 roku trąby powietrzne przeszła nad województwami łódzkim,opolskim, śląskim i na Podlasiu. Poszkodowane zostały m.in. miejscowości koło Strzelec Opolskich: Błotnica Strzelecka, Balcarzowice, Sieroniowice, Zimna Wódka, Stary Ujazd, w okolicach Częstochowy: Rusinowice, Kalina, Trzepizury, Herby, Blachownia, a także w województwie łódzkim: Stara Wieś i Gorzkowice oraz Radomsko. W tej ostatniej zniszczył ponad 120 domów mieszkalnych.
Na podstawie strat ocenia się, że tornado które przeszło w okolicach Strzelec Opolskich mogło mieć siłę F4 w skali Fujity z wiatrami o prędkości ponad 330 km/h: wiatr przewracał ciężarówki na autostradzie A4, unosił samochody i zrywał całe piętra domów.
Oznaczałoby to, że strzeleckie tornado było jednym z najsilniejszych w Europie w ostatnich latach i pierwszym dobrze udokumentowanym tornadem F4 w polskiej historii. 16 sierpnia 2008 w miejscowościach Gołasze-Puszcza i Tybory-Wólka w powiecie wysokomazowieckim i okolice gminy Sterdyń na Mazowszu.
W tej ostatniej wiatr zniszczył 10 hektarów lasu.
Straty liczone są w milionach złotych. Ludzie w jednej chwili stracili cały majątek i dobytek swojego życia. Odbudowywanie i doprowadzanie miejsc do stanu użyteczności może potrwać miesiącami, a może i latami (Informacja z Wikinews o tornadach z 15–16 sierpnia 2008). 14 lipca 2012 na terenach województwa Pomorskiego, Wielkopolskiego i Kujawsko-Pomorskiego przeszła seria tornad które wyrządziły ogromne szkody.
Wbrew powszechnej opinii tornada nie są w Polsce zjawiskiem nowym. Prędkość wiatru tornada, które wystąpiło 20 lipca 1931 r. w okolicy Lublina wahała się według wyliczeń naukowców od 110 do 145 m/s (396–522 km/h).
Mogło to być najsilniejsze tornado w historii (F4-F5). Wiatr zniszczył wówczas budynki o murach 50 cm grubości, przewrócił stojące na szynach kolejowych załadowane wagony towarowe, powyginał konstrukcje żelazne. Wiele tornad na obecnym terytorium Polski odnotowano jeszcze wcześniej, choćby w 1363 – okolice Jeleniej Góry, czy w 1529 – okolice Wrocławia. Prawdopodobnie część tornad które wystąpiły w przeszłości nie została odnotowana, bo nie wyrządziły szkód w dobytku ludzkim lub z braku wiedzy na ich temat mogły zostać określone jako zwykła "wichura".
Nadal trwają dyskusje co do odróżniania tornad i trąb powietrznych. Mimo że, jak sam napisałeś, najbardziej podstawowe procesy są podobne, to same zjawiska ilościowo i jakościowo różnią się. W USA tornada powstają przy styku innych mas powietrza niż w Polsce (co chyba oczywiste), a superkomórki są u nas zdecydowanie rzadsze. Najlepiej różnice między tornadami i trąbami powietrznymi pokazuje praktyka synoptyczna - metody amerykańskie w warunkach polskich mają sporo mniejszą sprawdzalność, ograniczoną do małej części specyficznych przypadków. To ważne, bo istnieje potrzeba lokalnych badań nad trąbami powietrznymi, opracowania własnych, "europejskich" metod - czego póki co nikt nie robi.
OdpowiedzUsuńOczywiście w Polsce nie występują średnio cztery trąby rocznie. Zazwyczaj jest ich minimum 10 w ciągu roku.